Jak wybrać dobrego psychoterapeutę?

Gdy przychodzi taki moment, że pewne trudności nas przerastają, sami nie radzimy sobie z nimi, brak nam pomysłu na ich przezwyciężenie, warto udać się po pomoc do specjalisty. Współczesny rynek „pomocowy” jest bogaty w oferty, jednak – m. in. z powodu braku uregulowań prawnych- często ową „profesjonalną pomocą” zajmują się osoby, które nie mają odpowiedniego wykształcenia. Należy wystrzegać się „pseudospecjalistów”, którzy bez przygotowania merytorycznego, bazując jedynie na własnych umiejętnościach – często subiektywnie postrzeganych jako dobre- tytułują się psychoterapeutami. Osoby te niejednokrotnie kierują się także chęcią zysku, bo prywatne terapie są nadal kosztowne.

Specjaliści od zdrowia psychicznego

Psychiatra, psycholog, psychoterapeuta to specjaliści, którzy zajmują się szeroko rozumianym zdrowiem psychicznym, jednak każdy z nich w nieco innym zakresie.

Kim jest psychiatra?

Psychiatrą jest osoba, która ukończyła najpierw medycynę uzyskując tytuł lekarza,
a następnie specjalizację z zakresu psychiatrii. W ramach swojej pracy przepisuje leki, wystawia zwolnienie lekarskie czy skierowanie do szpitala. Zajmuje się głównie chorobami psychicznymi. Do psychiatry (na NFZ ani prywatnie) nie potrzeba skierowania.

Kim jest psycholog?

Psychologiem jest osoba, która uzyskała tytuł magistra w trakcie 5- letnich studiów magisterskich na kierunku PSYCHOLOGIA. Zajmuje się ona diagnozą psychologiczną, udzielaniem pomocy psychologicznej w postaci konsultacji/porad psychologicznych/ psychoedukacji czy interwencji kryzysowej. Nie ma ona jednak uprawnień do prowadzenia psychoterapii, czyli regularnych spotkań nakierowanych na leczenie. Psycholog może wystawiać opinie i zaświadczenia.

Kim jest psychoterapeuta?

Psychoterapeutą jest osoba, która w toku 5- letnich studiów magisterskich uzyskała tytuł magistra na kierunku psychologia (lub pokrewnym np. pedagogika). Jeśli ukończyła psychologię ma więc wszystkie uprawnienia psychologa. Ponadto osoba ta ukończyła 4- letnie szkolenie psychoterapeutyczne, w ramach którego uczestniczyła też w psychoterapii własnej. Może ona prowadzić psychoterapię indywidualną -krótko lub długoterminową- (a jeśli ma dodatkowe uprawnienia także psychoterapię par/dzieci/rodzinną czy grupową). Specjalistyczne certyfikaty uzyskuje się także do prowadzenia terapii uzależnień. W procesie prowadzenia psychoterapii każdy psychoterapeuta podlega superwizji, podczas której konsultuje swój warsztat pracy z bardziej doświadczonymi psychoterapeutami, posiadającymi tytuł  i uprawnienia superwizorów psychoterapii. Psychoterapeuta może – na życzenie pacjenta- wystawić zaświadczenie o uczestnictwie w psychoterapii.

Decydując się na podjęcie psychoterapii warto poświęcić trochę czasu i rzetelnie przeanalizować informacje na temat danej osoby (często dostępne w internecie), nie bójmy się także zapytać o nie podczas pierwszego spotkania czy wręcz poprosić o okazanie dokumentów poświadczających je, jak również przedstawienie, na jakich aspektach koncentruje się jego podejście terapeutyczne i jakie metody pracy stosuje.

Jaki nurt psychoterapii wybrać?

Należy zwrócić uwagę, że psychoterapeuci pracują w różnych nurtach np. psychodynamiczny (zajmowanie się uczuciami, aby zrozumieć nieuświadomione przyczyny cierpienia, pacjent ma gotowość do refleksji nad sobą), humanistyczno-egzystencjalny (pacjent jako jednostka indywidualna zmagająca się z trudnościami, m. in. dla osób o niskiej samoocenie), poznawczo-behawioralny -CBT- (zmiana sposobu myślenia, dla osób, które lubią strukturę), systemowy (wpływ interakcji rodzinnych, zalecana w przypadku konfliktów małżeńskich, konfliktów rodziców z dorastającymi dziećmi, sytuacji kryzysowych w rodzinie), terapia Gestalt (człowiek jako jedność psycho-fizyczno-duchowa, cel: przywrócić zdolność radzenia sobie w nowych, trudnych sytuacjach), terapia skoncentrowana na rozwiązaniach– TSR- (osiągnięcie przez klienta określonego celu, skupia się na jego mocnych stronach, na teraźniejszości i przyszłości)

Od czego uzależniona jest skuteczność terapii?

Jak wskazują badania skuteczność terapii nie zależy od nurtu, warto jednak, aby jego założenia były najbliższe nam i naszej wrażliwości. W procesie terapii ważna jest relacja
z terapeutą. „Najpierw pacjent, potem teoria i metoda”– to zasada, którą kierują się dobrzy psychoterapeuci. Jako osoby cechuje je: entuzjazm, autentyczność, dostępność, odwaga, pewność siebie (wyniki badania psychologów Barry-ego Duncana i Scotta Millera). Jeśli podejście bądź osoba terapeuty nie spełnia naszych oczekiwań, warto je zmienić i dostosować do siebie, aby zwiększyć szanse na skuteczność terapii. Wychodząc naprzeciw współczesnym warunkom życia np. przebywanie za granicą, oprócz tradycyjnych terapii stacjonarnych, funkcjonują również psychoterapie on-line.

Chcąc uzyskać pomoc psychoterapeuty w ramach NFZ (np. w Poradni Zdrowia Psychicznego) potrzebne jest skierowanie od lekarza (np. internisty, psychiatry, neurologa). Prywatnie skierowanie nie jest wymagane, trzeba jednak liczyć się z dość sporym wydatkiem (tym bardziej, że z założenia nie jest to spotkanie jednorazowe). Im większe miasto tym dostępność i konkurencja (w tym cenowa) większa. Na rynku rzeszowskim wybór certyfikowanych psychoterapeutów jest całkiem spory, a stawki za jedną sesję (50/60 minut) wahają się średnio od 100 do 150 zł (informacje z portalu znanylekarz.pl).

Przeczytaj też inny mój artykuł „Czy i kiedy iść do psychologa/psychoterapeuty?”.

Autor tekstu: mgr Monika Sroka-Ossowska