Przemęczenie psychiczne to bardzo poważny problem cywilizacyjny. Bywa zwiastunem Zespołu Wypalenia Zawodowego, może być preludium depresji, a czasem wskazuje na inne problemy somatyczne lub psychiczne.
Przemęczenie psychiczne – bądź czujny, bo może zwiastować poważniejsze problemy!
Przemęczenia psychicznego na pewno nie należy bagatelizować i jeśli utrzymuje się ono dłużej niż dwa tygodnie, koniecznie trzeba skorzystać z konsultacji lekarza pierwszego kontaktu. Na podstawie wywiadu i wyników podstawowych badań lekarskich zadecyduje on, jaką diagnostykę należy przeprowadzić na początek. Przemęczenie psychiczne trzeba leczyć, jeśli zwykła regeneracja nie wystarczy oraz kiedy czujemy się źle, spada nasza efektywność w pracy lub pogarszają się relacje osobiste.
Zmęczenie psychiczne – niepokojące objawy
Osoba zmęczona psychicznie może uskarżać się na szereg dolegliwości. Naszą uwagę zwrócić powinny objawy zmęczenia psychicznego ze spektrum zaburzeń psychosomatycznych, takich jak: bóle kości, nawracające bóle głowy i zaburzenia rytmu dobowego, w tym wybudzanie się w nocy lub płytki, niedający wytchnienia sen.
Zmęczenie psychiczne daje także objawy psychiczne takie jak drażliwość, skłonność do konfliktów i mała odporność na stres albo skargi hipochondryczne. Osoba zmęczona psychicznie może również mieć problemy z wykonywaniem codziennych zadań, w szczególności z efektywnością pamięci krótkotrwałej, co również bywa przyczyną dodatkowych problemów w domu i pracy. Dlatego jeśli sami obserwujemy u siebie takie problemy lub dotyczą one naszych bliskich czy współpracowników, spróbujmy o tym porozmawiać. Bez wyrzutów i pretensji, a z troską o siebie i innych.
Przemęczenie psychiczne może być związane z Zespołem Wypalenia Zawodowego
Zespół Wypalenia Zawodowego (ang. Burnout Syndrome) najczęściej rozpoczyna się od obserwowalnego przemęczenia psychicznego. Jest to wielowymiarowy problem dotykający zwłaszcza osób związanych z branżami pomocowymi i usługowymi, a wśród nich lekarzy i pielęgniarek, handlowców, pracowników biur obsługi klienta, a także rodzin opiekujących się osobami z niepełnosprawnościami i terminalnie chorymi.
Przemęczenie psychiczne w tym wypadku może dawać następujące objawy psychiczne:
tak zwaną depersonalizację, czyli obojętność wobec pacjentów czy klientów, która sprawia, że osoba zmęczona psychicznie staje się nieuważna, opryskliwa i zachowuje zbyt duży dystans wobec sytuacji wymagających wrażliwości i empatii,
niedzielne ataki migren, bólów kości i mięśni dopadające pracowników etatowych przed poniedziałkiem,
poczucie zmęczenia pracą, nawet przed jej rozpoczęciem,
zniechęcenie do pracy lub codziennych obowiązków opiekuńczych,
pogorszenie się efektywności pracy, skargi na przeciążenie pracą,
brak odporności na mały lub umiarkowany stres,
konfliktowość i drażliwość połączona z wybuchami emocjonalnymi
Źródło: Pexels.com
Przemęczenie psychicznemoże również znacząco pogarszać samoocenę, co sprawia, że doświadczający go człowiek czuje się coraz mniej skuteczny i satysfakcjonujący dla siebie i innych.Osoba przemęczona psychiczniemoże również miewać stany lękowe i depresyjne, połączone w skrajnych przypadkach z myślami samobójczymi i wówczas konieczna jest natychmiastowa interwencja psychiatry oraz podjęcie psychoterapii. Zanim jednak zdecydujemy się na leczenie antydepresyjne w postaci farmakoterapeutycznej i psychoterapeutycznej, konieczne będzie wykonanie badań podstawowych wykluczających problemy somatyczne, a w tym zaburzenia krążenia, niedobór magnezu i pierwiastków śladowych oraz zaburzenia hormonalne, w tym nadczynność lub niedoczynność tarczycy.
Przemęczenie psychiczne a skłonność do uzależnień od alkoholu i substancji psychoaktywnych
Przemęczenie psychiczne bywa również przyczyną powstania uzależnień od alkoholu i substancji psychoaktywnych, a także innych typów zaburzeń, w tym syndromu wilczego głodu. Napięcie, które powstaje w wyniku stresu i przeciążeń pracą lub sytuacją osobistą może bowiem prowadzić do poszukiwania ulgi i relaksu w używkach. Chwilowe odprężenie prowadzi w takich sytuacjach do błędnego koła pozornej relaksacji z użyciem alkoholu, narkotyków czy chociażby słodyczy. Dlatego każdy z tego typu sygnałów wymaga uwagi naszej i otoczenia, aby w porę zdiagnozowany, został wyleczony.
Artykuł napisała:
Anna Kapusta – socjolożka, antropolożka społeczna i literaturoznawczyni oraz twórczyni i popularyzatorka tekstoterapii kulturowej w Polsce.
Stara się ciągle wprowadzać w obieg masowy podstawy wiedzy o profesjonalnej psychoterapii.
Źródło:
Emily Nagoski, Amelia Nagoski, Wypalenie. Jak wyrwać się z błędnego koła stresu, przeł. A. Ostrowska, Wydawnictwo Czarna Owca, Warszawa 2020.
