Świadomość społeczeństwa na temat chorób, zaburzeń i szeroko rozumianych problemów psychicznych cały czas wzrasta. W związku z tym coraz więcej osób decyduje się na wizytę u psychiatry bądź psychologa, która niejednokrotnie prowadzi do rozpoczęcia psychoterapii. Jedną z najczęściej stosowanych metod leczenia zaburzeń psychicznych jest terapia behawioralno-poznawcza, zwana w skrócie CBT(Cognitive Behavioral Therapy). Na czym polega ta forma terapii? Kiedy warto z niej skorzystać?
Jak przebiega terapia behawioralno-poznawcza?
Terapie poznawczo-behawioralne lekarz może przeprowadzać z pacjentami indywidualnie, a także z całymi rodzinami, małżeństwami, czy rodzicami z dziećmi. Metoda ta jest polecana, zarówno w wypadku zaburzeń psychicznych i problemów emocjonalnych występujących u osób młodych, jak i dorosłych. Ten rodzaj terapii określany jest jako krótkoterminowy. Zazwyczaj sesja odbywa się raz w tygodniu i obejmuje od kilkunastu do kilkudziesięciu spotkań.
Głównym założeniem terapii CBT jest pomoc pacjentowi w zmianie sposobu myślenia z dezadaptacyjnego na efektywny. U podstaw terapii leży przekonanie, że sposób myślenia ma znaczący wpływ na nasze emocje, a co za tym idzie- na ogólny nastrój i zachowanie. Specjaliści dostrzegli, że na przestrzeni lat człowiek nabywa pewnych wzorców myślowych. Czasem okazuje się, że są one negatywne, powodują cierpienie i utrudniają funkcjonowanie. Skoro jednak nauczyliśmy się określonego sposobu myślenia, to jesteśmy też w stanie się go wyzbyć i zastąpić nowym, który będzie bardziej sprzyjający. Właśnie w tym ma nam pomóc terapia CBT.
Kto może skorzystać z terapii behawioralno-poznawczej?
Do kogo skierowana jest terapia CBT? Najprościej mówiąc do każdego, komu negatywne myśli utrudniają normalne funkcjonowanie lub sprawiają trudności w codziennym życiu. Metoda behawioralna poznawcza okazuje się szczególnie efektywna między innymi u osób, które zmagają się z:
- fobiami i lękami napadowymi,
- depresją,
- zaburzeniem obsesyjno-kompulsyjnym,
- zaburzeniami odżywiania,
- stresem,
- depresją poporodową,
- schizofrenią,
- chorobami psychotycznymi,
- zespołem stresu pourazowego,
- zaburzeniami osobowości,
- uzależnieniem od różnych substancji.
Terapia behawioralno-poznawcza przede wszystkim polecana jest pacjentom, których problemy wynikają z różnego rodzaju lęków, czasem nawet bardzo ukrytych. Co ciekawe, ta forma terapii jest wykorzystywana również w resocjalizacji więźniów.

Ćwiczenia stosowane w terapii CBT
Podczas terapii lekarz stosuje szereg metod, które mają pomóc pacjentowi odkryć szkodliwe schematy myślowe, oduczyć się ich oraz nabyć nowe, które będą dla niego bardziej korzystne. Jednym z ćwiczeń jest dialog sokratejski.
Terapeuta zadaje pacjentowi umiejętnie dobrane pytania, które pozwalają mu samodzielnie dostrzec błędy w sposobie myślenia oraz zrozumieć ich przyczynę. Inna, często stosowana metoda behawioralno-poznawcza to zapis myśli. Pacjent objęty terapią ma za zadanie systematycznie zapisywać swoje myśli w określony sposób, a później analizuje je wraz z terapeutą. Dzięki temu prostemu ćwiczeniu osoba, która ma problemy psychiczne, może zacząć świadomie przyglądać się swojemu schematowi myślowemu i zdystansować się do własnych, negatywnych myśli.
Wyjątkową metodą stosowaną w terapii CBT jest także ekspozycja. Polega na konfrontowaniu pacjenta z obiektem lękotwórczym. Ponieważ ekspozycja odbywa się stopniowo i pod okiem specjalisty, pacjent może oswoić lęk i nauczyć się innego sposobu reakcji na dany obiekt.
Co robić, by terapia behawioralno-poznawcza była skuteczna?
W trakcie leczenia zaburzeń psychicznych ogromne znaczenie odgrywa współpraca między lekarzem i pacjentem. Pacjent musi zrozumieć, że terapia ma na celu poprawienie jakości jego życia i przyniesienie mu ulgi. Powinien też sumiennie przykładać się do ćwiczeń, które wykonuje w trakcie sesji, a także do zadań domowych zleconych przez lekarza. Niezwykle ważna jest również regularność. Doświadczony lekarz określi jak często powinny odbywać się spotkania z terapeutą i jak długo ma trwać całe leczenie. Terapie poznawczo-behawioralne są powszechnie uznaną metodą leczenia zaburzeń psychicznych, a ich skuteczność została potwierdzona wieloma rzetelnymi badaniami naukowymi.
Artykuł napisał:
Zuu- z wykształcenia grafik komputerowy,
z zawodu copywriterka, miłośniczka starego rocka i poezji współczesnej.