CBT to skrót od angielskiego terminu: cognitive–behavioral therapy, czyli terapia kognitywno-behawioralna, określana również terminem: psychoterapia poznawczo-behawioralna (CBT psychoterapia).
CBT- co to takiego?
CBT jest jednym z procesów psychoterapii i formą terapii behawioralnej. Obejmuje ona wiele metod, których celem jest zmiana postaw, nawyków myślenia i niewłaściwych lub dysfunkcyjnych zachowań, takich jak lęki, obsesyjne myśli lub działania, zaburzenia odżywiania i seksualne lub zaburzenia depresyjne. Inną formą terapii behawioralnej jest konfrontacja z sytuacjami wywołującymi lęk (teoria konfrontacji), np. u pacjentów z agorafobią czy klaustrofobią.
CBT (terapia) powstała w oparciu o teorię uczenia się, czyli o założenie, że wadliwe procesy uczenia się prowadzą do wystąpienia zespołów psychopatologicznych. Nowoczesna terapia poznawczo-behawioralna zyskała popularność około 1960 roku. Termin „poznanie” (łac. Cognoscere: „rozpoznawać”) dotyczy procesu myślenia jednostki lub procesu umysłowego przetwarzania wiedzy, nowych informacji lub treści nauczania. Poznanie podlega wpływom emocji i dotyczy:
opinii,
myśli,
nastawienia,
przekonania.
Zatem to nie określone wydarzenia czy sytuacje życiowe są przyczyną choroby psychicznej, ale raczej nieprawidłowe ich rozpoznanie lub irracjonalne sposoby myślenia. Stanowią one terapeutyczny punkt wyjścia dla terapii poznawczo-behawioralnej.
Wskazania (obszary zastosowania)
Klasycznym wskazaniem do terapii poznawczo-behawioralnej jest zwykle depresja. Oprócz tego CBT (psychoterapia) jest stosowana w innych przypadkach.
Terapia CBT- co leczy?
Terapia CBT pomaga zwalczyć:
lęk i zaburzenia paniczne,
enureza u dzieci (mimowolne moczenie po 4 roku życia),
zaburzenia odżywiania, takie jak jadłowstręt psychiczny (anoreksja),
zaburzenia psychiczne objawiające się somatycznie,
uzależnienia, w tym od alkoholu,
tiki u dzieci (nagłe, powtarzające się ekspresje ruchowe lub werbalne),
trening zachowań społecznych, np. u osób niepełnosprawnych w celu poprawy funkcji społecznych,
zaburzenia obsesyjno- kompulsywne.
Terapia poznawczo-behawioralna (CBT) wymaga pewnego poziomu zdolności poznawczych, dlatego nie stosuje się jej u małych dzieci lub osób z poważnymi deficytami poznawczymi (otępienie). Przeciwwskazaniem jest każda sytuacja, w której pacjent ma czasowo ograniczone możliwości poznawcze (ostre psychozy).
CBT- terapia. Przebieg.
Terapia poznawczo-behawioralna wywodzi się z pracy psychoterapeuty A.T. Becka, którego teoria opierała się na łagodzeniu objawów depresji poprzez zmianę dysfunkcyjnych wzorców myślowych.
Prowadzeni przez niego pacjenci mieli zastanawiać się nad postrzeganiem siebie, samooceną i łańcuchami myślowymi. Chodziło o sprawdzenie tych przekonań pod kątem stosowności lub irracjonalności. Następnie wspólnie z pacjentem opracowywane były alternatywne i nowe sposoby myślenia, aby przeciwdziałać wadliwym obrazom.
Źródło: Pexels.com
W tym celu można zastosować różne techniki CBT terapii, niektóre z nich to:
trening asertywności – przy pomocy odgrywania ról uczy się umiejętności radzenia sobie z trudnymi sytuacjami,
zatrzymanie myśli – ta technika jest używana u pacjentów z zaburzeniami obsesyjno-kompulsywnymi,
dekastrofizacja – pokazanie alternatywnych opcji w stosunku do przerażającej, katastroficznej wizji strasznej sytuacji,
restrukturyzacja poznawcza – świadomość zautomatyzowanych sposobów myślenia: pacjentowi ze strachem przed lataniem wskazuje się bardzo niskie ryzyko katastrofy lotniczej,
uczenie się od innych pacjentów w terapii grupowej,
nauka strategii rozwiązywania problemów,
autowerbalizacja – pozytywne samouczenie się samego pacjenta („Potrafię to zrobić”).
CBT a komplikacje?
Terapia CBT nie wiąże się z żadnymi komplikacjami. Przeciwnie – pacjenci z napadami paniki, skutecznie leczeni terapią poznawczo-behawioralną (CBT), wykazali w obrazowaniu rezonansem magnetycznym zmienioną aktywność w obszarze mózgu, który przetwarza pary słów związane z atakami. CBT zapobiega skojarzeniom, wywołującym problemy. CBT zmniejsza także częstotliwość ponownego samookaleczenia (związanego z samobójstwami). U młodzieży w początkowym stadium psychoz, w połączeniu z lekami, łagodzi objawy.
O autorze:
Patrycja Gepner – mgr pedagogiki specjalnej,
pedagog terapeuta, hipoterapeutka.
Mieszka i pracuje w północnych Niemczech.
AgnieszkaPopiel, EwaPragłowska, Psychoterapia poznawczo-behawioralna- praktyka oparta na badaniach empirycznych, „Psychiatria w Klinice Praktycznej”, tom 2 nr 3
Modelarstwo – na czym dokładnie polega? Modelarstwo znajduje się w ścisłej czołówce najpopularniejszych hobby ostatnich lat. Śmiało można powiedzieć, że jest…
