Dla kogo przeznaczona jest psychoterapia psychodynamiczna i na czym polega?

Psychoterapia psychodynamiczna wywodzi się z nurtu psychoanalitycznego, a to oznacza, że jej podstawowym założeniem metodologicznym jest przekonanie, iż wszelkie psychopatologie oraz lżejsze choroby i zaburzenia psychiczne mają źródło w nieuświadamianych sobie przez nas konfliktach psychologicznych, najczęściej wywodzących się z głębokiego dzieciństwa i relacji z rodzicami.

Psychoterapia psychodynamiczna – podstawowe informacje

W praktyce, psychoterapia psychodynamiczna ma postać rozmowy terapeuty z pacjentem, w trakcie której psychoterapeuta zwraca baczną uwagę nie tylko na słowa, ale i na przekaz niewerbalny pochodzący od pacjenta. Ważną dyrektywą psychoterapii psychodynamicznej jest brak kontaktu dotykowego. Terapeuta wyłącznie słucha, obserwuje, czasem naprowadza pacjenta na najbardziej ścisły przekaz, który jest w stanie z siebie wygenerować, a proces ten nazywany jest fachowo klaryfikacją.

Jak działa psychoterapia psychodynamiczna?

Założenie, że to nieuświadomione konflikty prowadzą do problemów ze zdrowiem psychicznym ma odzwierciedlenie także w procedurze leczniczej, czyli w tym, jak działa psychoterapia psychodynamiczna na poziomie praktyki psychoterapeutycznej w gabinecie. Zasadniczo pacjent mówi, a terapeuta obserwuje jego przekaz. Szczególną rolę odgrywają w tym aktywnym słuchaniu momenty zawieszenia głosu, uniku, dodatkowe ruchy, tiki nerwowe lub schematy gestykulacji. Wszystkie te wskaźniki pomagają wydobyć na światło dzienne problematyczne treści podświadomości tak, aby stały się one świadome. Tę część praktyki leczniczej psychoterapia psychodynamiczna przejęła z psychoanalizy, wprowadzając do niej oczywiście szereg poprawek i innowacji.

Psychodynamiczna terapia – komu przyda się najbardziej?

Wybór orientacji terapeutycznej i konkretnego psychoterapeuty, odgrywa na gruncie psychoterapii psychodynamicznej ogromne znaczenie. To więź terapeutyczna, a więc akceptacja pacjenta dla osoby terapeuty, odgrywa znaczącą rolę w całym procesie zdrowienia. Psychoterapię psychodynamiczną poleca się szczególnie osobom cierpiącym na:

• zaburzenia lękowe i fobie,
• zaburzenia nastroju w tym nawracającą depresję,
• zaburzenia osobowości, w szczególności ze spektrum narcyzmu.

Każda z tych grup zaburzeń psychicznych wiąże się z nieprzepracowanymi konfliktami psychicznymi z dzieciństwa, które negatywnie rzutują na codzienne funkcjonowanie pacjenta. Psychodynamiczna terapia, w jej najbardziej intensywnej formie, obejmującej spotkania nawet do trzech razy w tygodniu, znakomicie służy również osobom chorującym na zaburzenia jedzenia, w tym anoreksję i bulimię.  

Jak długo trwa psychoterapia psychodynamiczna?

Psychoterapia psychodynamiczna zaliczana jest do terapii długoterminowych. Oznacza to, że proces terapeutyczny trwa co najmniej od trzech miesiący do kilku, a w skrajnych przypadkach zaburzeń osobowości, nawet do kilkunastu lat. Pacjent przychodzi do gabinetu zwykle dwa razy w tygodniu, jednak zdarzają się węzłowe punkty terapii, kiedy to wizyty takie mają miejsce nawet trzy razy na tydzień.

Sesja psychoterapii psychodynamicznej to od 45 do 60 minut. Należy się więc spodziewać bardzo intensywnego okresu leczenia, czasem z nasileniem się objawów lękowych, jednakże intensywność takiego procesu daje zwykle dobre efekty terapeutyczne, zatem inwestycja czasowa i finansowa w terapię jest sensowna.

Psychoterapia psychodynamiczna jest także, drugą, obok psychoterapii poznawczo-behawioralej, formą leczenia dostępną w ramach świadczeń Narodowego Funduszu Zdrowia, zatem istnieje możliwość uzyskania takiej pomocy bezpłatnie, nie tylko w przypadku osób pracujących, ale i poszukujących pracy ze statusem rejestrowanego bezrobotnego. Niestety w przypadku korzystania z psychoterapii psychodynamicznej, w ramach publicznej służby zdrowia, należy się liczyć z nawet półrocznym oczekiwaniem na miejsce w gabinecie psychoterapeuty, co w niektórych przypadkach może pogorszyć stan wyjściowy procesu terapeutycznego.

Anna Kapusta – socjolog,
antropolog społeczny i literaturoznawczyni.
Twórczyni i popularyzatorka
tekstoterapii kulturowej w Polsce.
Stara się ciągle wprowadzać w obieg masowy
podstawy wiedzy o profesjonalnej psychoterapii.

Źródło:

• Richard F. Summers, Jacques P. Barber, Terapia psychodynamiczna w praktyce. Studium przypadków, przeł. J. Gilewicz, Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków 2016.