Choroba afektywna dwubiegunowa (CHAD)ma niebagatelny wpływ na każdy związek międzyludzki, w szczególności zaś zakłóca związki i relacje intymne oraz rodzinne. Nazywana ona bywa również chorobą depresyjno-maniakalną.
Choroba afektywna dwubiegunowa a związek
Szacuje się, że CHAD dotyka około 2% dorosłych Polaków, co daje liczbę blisko 800 000 osób, a także nieokreśloną grupę bliskich osób chorujących. Ludzie dotknięci chorobą afektywno-dwubiegunową charakteryzują się dużą niestabilnością nastrojów, od manii, kiedy to czują się niezniszczalni i niepokonani, aż po depresję, gdy następuje wycofanie i brak motywacji do życia codziennego.
Choroba afektywna dwubiegunowa a związek to zależność interpersonalna działająca niczym mieszanka wybuchowa w procesie przemian chemicznych. Osoby dotknięte chorobą afektywną dwubiegunową nie są w stanie zapewnić stabilnych warunków życia partnerom, tak emocjonalnego, jak i finansowego, dopóki wsparcie terapeutyczne nie obejmie związku, a czasem całej rodziny.
Konieczność psychoedukacji osób chorujących na CHAD może zapewnić względnie dobre relacje partnerskie i rodzinne. Jedno jest pewne: CHAD wymaga kontroli i opieki psychoterapeutycznej, niekiedy wspieranej farmakoterapią. Pod kontrolą choroba afektywna dwubiegunowa daje się oswoić i pozwala normalnie żyć, zaś niezdiagnozowana grozi poważnymi konsekwencjami zdrowotnymi i społecznymi, od rozpadu związku do jego ruiny finansowej.
Choroba dwubiegunowa a związek – jak rozpoznawać symptomy choroby u partnera?
Osoby chorujące na CHAD najczęściej mają za sobą serię nieudanych związków, od początkowego uniesienia i skrajnego zaangażowania, poprzez zdrady i uzależnienia, na mocnych epizodach depresyjnych, a nawet próbach samobójczych kończąc. Choroba dwubiegunowa najczęściej rozpoznawana jest w jej zaawansowanym stadium, co znacząco utrudnia proces zdrowienia.
Do najważniejszych symptomów CHAD-u należą między innymi:
naprzemienne spadki i wzrosty nastroju towarzyszące ryzykownym zachowaniom seksualnym, w tym nawiązywaniu przypadkowych znajomości,
okresy hipomanii, kiedy depresja utrudnia codzienne życie, czasem przyjmując postać osłupienia lub spowolnienia psychoruchowego,
nieprzewidywalne zmiany decyzji życiowych, podejmowane pod wpływem impulsu i afektu w okresie hipermanii lub stanów lękowych w czasie hipomanii,
nieodpowiedzialne decyzje finansowe, w tym nieuzasadnione zakupy, lokaty, zakłady bukmacherskie,
epizody zdrad w związku.
Choroba dwubiegunowa bywa mylona z seksoholizmem lub rozwiązłością seksualną. Czasem choroba ta doprowadza do depresji drugiego partnera, jeśli nie jest on objęty profesjonalnym wsparciem psychologicznym. Psychoterapeuci niekiedy mówią wręcz o „życiu na huśtawce”, raz barwnym i kolorowym, innym razem przerażającym swą ciemną stroną. Tylko profesjonalna pomoc terapeutyczna dla chorego i jego bliskich, partnera lub rodziny, może zapewnić dobrą jakość życia osobom będącym w związkach intymnych i rodzinnych z chorym.
Choroba dwubiegunowa a związek, czy to zatem możliwe? Tak, o ile choroba zostanie trafnie i szybko zdiagnozowana, objęta kontrolą terapeutyczną i oswojona zarówno przez chorego, jak i jego otoczenie.
Dwubiegunowość a związek
Źródło: Pexels.com
Związek z osobą chorującą na CHAD nie musi być koszmarem i skrajnością emocji. Osoby chorujące na zaburzenia afektywne dwubiegunowe najczęściej są bardzo wrażliwymi, a czasem wybitnie twórczymi ludźmi. Leczenie zmierza w tym przypadku do wyrównania nastroju, a wówczas dwubiegunowość a związek może być naprawdę inspirującą zależnością. Jeśli spadek libido, brak apetytu, czy inne symptomy depresyjnego komponentu choroby afektywnej dwubiegunowej zostaną wyłapane w diagnozie, wraz z leczeniem, mogą one zostać całkowicie wyeliminowane, podobnie jak nadmierny popęd lub nadruchliwość występujące w okresie hipermanii.
Ważne jest przy tym, aby partner osoby chorującej wspierał ją w dobrych, zdrowych nawykach ułatwiających leczenie, takich jak regularny sen i zdrowa dieta eliminująca używki, umiejętność relaksacji i unikanie zbyt silnych emocji. Dwubiegunowość jest cechą chorobową możliwą do całkowitego ujarzmienia, a wówczas wrażliwość chorego może otworzyć przed jego partnerem i rodziną najlepsze cechy osobowości, wolne od ich skrajnych, chorobowych wydań.
Jak żyć z osobą chorującą na CHAD?
Życie z osobą chorującą na CHAD wymaga wsparcia psychoedukacyjnego i psychoterapeutycznego. Nie ma tu powodów do wstydu i uniku. Choroba afektywna dwubiegunowa jest chorobą jak każda inna. Leczenie przynosi dobre efekty i chroni chorego oraz jego otoczenie. Najważniejsza jest w tym przypadku atmosfera akceptacji, zaufania i tolerancji na nieco słabsze okresy w związku. A przecież właśnie takie wymagania stawiają sobie dojrzali, kochający się partnerzy i ich rodziny.
Artykuł napisała: Anna Kapusta – socjolożka, antropolożka społeczna i literaturoznawczyni oraz twórczyni i popularyzatorka tekstoterapii kulturowej w Polsce. Stara się ciągle wprowadzać w obieg masowy podstawy wiedzy o profesjonalnej psychoterapii.
Źródło:
John D. Preston, Julie A. Fast, Kochając osobę z zaburzeniami afektywnymi dwubiegunowymi. Poradnik dla bliskich, przeł. A. Haduła, Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków 2019.
