Kliniczna definicja molestowania seksualnego to definicja Światowej Organizacji Zdrowia, która mówi: „włączanie dziecka w aktywność seksualną, której nie jest ono w stanie w pełni zrozumieć i udzielić na nią świadomej zgody i/lub na którą nie jest dojrzałe rozwojowo i nie może zgodzić się w ważny prawnie sposób i/lub która jest niezgodna z normami prawnymi lub obyczajowymi danego społeczeństwa. Z wykorzystaniem seksualnym mamy do czynienia, gdy taka aktywność wystąpi między dzieckiem a dorosłym lub dzieckiem a innym dzieckiem, jeśli te osoby ze względu na wiek bądź stopień rozwoju pozostają w relacji opieki, zależności, władzy. Celem takiej aktywności jest zaspokojenie potrzeb innej osoby” (Sajkowska, 2002, s. 7).
Zatrważające statystyki
Według dostępnych danych, co roku policja wszczyna kilka tysięcy postępowań osobom podejrzanym o molestowanie dzieci.
Badania retrospektywne, które były realizowane w Polsce na dorosłych ludziach pokazują, że kilka procent z nich było w dzieciństwie wykorzystywanych seksualnie. Z badań wiadomo, że najczęściej ofiarami padają dziewczynki, ponieważ sprawcami są głównie mężczyzni. Poza tym, kobietom łatwiej przyznać się, że były molestowane w dzieciństwie.
Sprawca jest najczęściej znany dziecku, ponieważ jest to bliska osoba rodziny ofiary. Zaledwie 15% sprawców to osoby obce.
Skutki przemocy seksualnej
Osoby, które były wykorzystywane seksualnie w dzieciństwie, w życiu dorosłym doświadczają wielu nieprzyjemnych konsekwencji.
Symptomy wykorzystania seksualnego mogą ujawnić się w sferach seksualnych, społecznych, poznawczych. Ponadto w życiu dorosłym mogą pojawić się :
- zaburzenia samooceny,
- zaburzenia somatyczne i dysocjacyjne (lęk i napięcie, koszmary nocne, zaburzenia snu i odżywiania),
- zaburzenia emocjonalne i zaburzenia obrazu własnej osoby (depresja, zachowania
autodestrukcyjne), - zaburzenia interpersonalne (trudności w kontaktach z ludźmi, spadek zaufania wobec ludzi,
- poczucie zdrady, lęk wobec partnerów seksualnych, podatność na ponowne wykorzystanie),
- zaburzenia w funkcjonowaniu społecznym (uzależnienie od alkoholu i narkotyków),
- zaburzenia seksualne (lęki wobec seksualności, poczucie winy, brak satysfakcji, obniżenie pragnienia seksualnego, zaniżona ocena siebie jako partnera seksualnego, zaburzenia orgazmu, kompulsywne unikanie lub kompulsywne poszukiwanie kontaktów seksualnych).
Jak rozpoznać, że dziecko jest ofiarą molestowania seksualnego?
To naturalne, że dzieci nie mówią o tym, że ktoś je skrzywdził. Aby dostrzec problem warto, zwrócić uwagę na nagłe zmiany w zachowaniu dzieci, które mogą pojawić się w postaci wycofania, pobudzenia, zachowań agresywnych. Charakterystyczne mogą być także zachowania, polegające na cofnięciu się do wcześniejszych etapów dorastania – bezsenność, lęki, koszmary nocne, moczenie, ssanie kciuka, zaburzenia jedzenia. Dziecko, które jest wykorzystywane seksualnie uważa, że sprawca ma prawo do takiego zachowania.
Strach i ciągłe poczucie winy
Osoby, które w przeszłości były molestowane seksualnie, żyją w ciągłym poczuciu winy i lęku. Czują się bezradne, są wobec siebie surowe, mają zaniżoną samoocenę. Życie towarzyskie takich osób cechuje się wycofaniem, brakiem zaufania, a jednocześnie pojawia się strach przed odrzuceniem, samotnością, nawet jeśli ich związek należy do udanych.
Wyjątkowo trudną kwestią dla tych osób jest współżycie z partnerem . Kobiety mogą cierpieć na ból w miejscach intymnych lub z powodu nadmiernego lęku nie mogą rozpocząć współżycia. Mężczyźni mogą mieć problem z osiągnięciem orgazmu, erekcją. Charakterystyczny jest także chłód emocjonalny, seksualny, niechęć silna do rozpoczęcia współżycia.
Właściwa pomoc…
Osoby, które w przeszłości były krzywdzone na tle seksualnym, zazwyczaj robią pierwszy krok w internecie. Dzięki temu mają szansę poznać inne osoby, które podobnie jak one były krzywdzone. Dopiero później otwierają się przed swoimi bliskimi osobami. Wsparcie może uzyskać także korzystając z profesjonalnych form pomocy. Ważne jest, aby przełamać swój lęk, poczucie wstydu i zacząć rozmawiać.
Artykuł napisała:
Katarzyna Dembe – Psycholog z Krakowa