Kreatywność, jako forma autoekspresji jest efektywnym sposobem na radzenie sobie ze stresem. Bycie kreatywnym nie ogranicza się jedynie do umiejętności posługiwania się pędzlem, czy ołówkiem. Każdy z nas ma pokłady twórczości, dlatego warto znaleźć odpowiedni sposób na wyrażanie samego siebie…
Kilka słów na temat wpływu działań kreatywnych
Stres wpływa m.in. na samopoczucie (w tym rozwój chorób psychicznych), pracę serca, ciśnienie, uwalnianie się wapnia z kości (podatność na złamania, osteoporozę), odporność, oraz gospodarkę węglowodanową, tłuszczową i białkową. W trakcie działań twórczych zmniejszane jest wydzielanie kortyzolu – hormonu stresu produkowanego przez nadnercza, co zmniejsza ryzyko chorób wywołanych przez czynniki stresogenne. Właśnie dlatego kreatywność, jako pośredni sposób wyrażenia własnego “ja”, może okazać się istotna nie tylko w konfrontacji ze stresem, ale i depresją, nerwicą, zaburzeniami lękowymi, uzależnieniami, czy traumą. Dodatkowo stanowi ważny środek przekazu pomiędzy rodzicem, terapeutą, a pacjentem z niepełnosprawnością intelektualną, czy dzieckiem zmagającym się z problemami emocjonalnymi. O tyle, o ile rysunek projekcyjny nie stanowi diagnozy, może być istotnym narzędziem, pomocnym w trakcie terapii, czy zwyczajnie interakcji z drugą osobą. Praca na metaforze, wizualizacja, tworzenie liryki, itp. często pozwalają pacjentowi na otwarcie się przez specjalistą, czyli na “przełamanie pierwszych lodów”.
Jak odkryć swoje wewnętrzne pokłady kreatywności?
Na początku warto zadać sobie pytanie: “Co lubię i czego nie lubię?”. Brzmi banalnie, ale dla większości osób wcale łatwe nie jest, ale metodą prób i błędów warto jest czegoś sobie poszukać. Zauważając, że nie jesteś fanem sportów, prawdopodobnie nie przypadnie Ci do gustu taniec (chociaż spróbować warto), jeśli męczy Cię brak szybkich efektów w swojej pracy, to może warto zamiast malowania spróbować z decoupage? Nie przepadasz za pracami manualnymi, ale cechujesz się świetnym poczuciem humoru? To może idealny sposobem wyrazu twórczego, będzie dla Ciebie tworzenie memów, czy zwyczajna rozmowa, podczas której pokażesz się ze swojej najlepszej strony. Każda osoba ma w sobie pokłady kreatywności, czas je odkryć.
Przykłady działań kreatywnych
Ich spektrum jest bardzo duże. Są to między innymi:
ogrodnictwo – czyli nie tylko uprawianie roślin na zewnątrz, ale również wewnątrz mieszkania. Niech mały metraż nie będzie więc wymówką! Dodatkowo, obcowanie z naturą jest dodatkowym czynnikiem nie tylko wyciszającym, ale i redukującym poziom stresu;
gotowanie – nie każdy lubi gotować, zwłaszcza, jeśli przygotowywanie posiłków wiąże się z poczuciem obowiązku. Dla amatorów gotowania natomiast sam proces jest bardzo przyjemny, a etap dekorowania dania idealnym sposobem na ekspresję i jego dopieszczenie. W końcu jemy oczami…
taniec – czyli ekspresja wyrażona ciałem, podczas której pracujemy nie tylko ze sferą emocjonalną, ale i fizyczną jest bardzo kompleksowym sposobem ekspresji. Ruch sam w sobie poprawia samopoczucie, a w tańcu może odzwierciedlać nasze uczucia, nadając im impuls. Taniec jest też bardzo skutecznym sposobem na poprawienie własnej samooceny, chociaż początki mogą być frustrujące.
malowanie, rysowanie – zwłaszcza używając pełnej palety kolorów. Jeśli nie wiesz od czego zacząć, może właśnie barwa będzie dla Ciebie inspiracją? Popatrz na kredki i farby i zastanów się, która dzisiaj do Ciebie przemawia. Sama w sobie praca z kolorami (używana w koloroterapii) jest już czymś wyjątkowym i może znacząco wpłynąć na Twoje samopoczucie. Ma to odniesienie nie tylko do rysunku, ale i ubioru, czy dekorowania wnętrz. Samo w sobie kolorowanie, np. kolorowanek antystresowych jest świetnym motywem twórczym. Analogicznie, w przypadku malowania ostatnio bardzo popularne stało się malowanie po numerach,idealne dla początkujących. W zestawie są dostępne pędzle i farby, więc jest to też opcja ekonomiczna dla kieszeni w sytuacji odkrywania pasji.
pisanie – budowanie świata, tworzenie bohaterów, z którymi możemy się w pewnych aspektach utożsamić, czy też pisanie pamiętnika. Tłumienie emocji, myśli i uczuć nie tylko zwiększa poziom odczuwanego stresu, ale też prowadzi do obniżenia poczucia wartości. Dodatkowym plusem pisania jest refleksyjność, z jaką możemy się spotkać po przelaniu myśli na papier, racjonalizacja zachowań i sytuacji.
rzeźba, grafika, tkactwo, wycinanki, majsterkowanie, itp.
Co jeśli twórczość przybiera specyficzne formy ?
Twórczość słowna, czy też przelana na płótno, czasami może budzić niepokój, zwłaszcza, jeśli przedstawia sceny nihilistyczne, lub jest przejawem autoagresji. O tyle, o ile ciężko jest się jej wtedy przyglądać, nawet jeśli przyjmuje formę tak skrajną, jak samookaleczanie się, warto pamiętać, że jest to forma radzenia sobie ze stresem. Każda osoba radzi z nim sobie w swój własny sposób, natomiast sama w sobie forma rozładowania nie stanowi problemu. Warto więc traktować ją jako sygnał ostrzegawczy, nie zabierając przy tym narzędzi wyrazu, lecz podjąć zdecydowane środki, aby stres ograniczyć, czy problem rozwiązać. Bez nich osoba, której dotyczy dany problem może sobie radzić o wiele gorzej z napięciem stresowym, przykładowo uciekając się do innych, o wiele gorszych sposobów. Warto też pamiętać, że w przypadku dzieci i młodzieży wspólne spędzanie czasu z rodziną, oraz szczera rozmowa odnośnie problemów jest kluczowa do ich rozwiązania, natomiast pociechy nie zawsze będą chciały z rodzicami takie tematy rozpatrywać, dlatego warto skonsultować z dzieckiem, czy chciałoby o problemie porozmawiać z np. psychologiem.
Moja córka uwielbia taniec. Wyraża w nim swoje uczucia i to bardzo wyraźnie widać.