Czym jest neurorehabilitacja?
Rehabilitacja jest terminem określającym powrót funkcji, które zostały utracone w wyniku urazu lub choroby. Praca fizjoterapeutów i rehabilitantów polega na usuwaniu uszkodzeń strukturalnych oraz funkcjonalnych, które w znaczący sposób uniemożliwiają osiągnięcie pełnej sprawność fizycznej.
W przypadku działań rehabilitacyjnych polegających na wzmacnianiu siły lub generowaniu prawidłowego napięcia mięśni, sytuacja jest klarowna, ponieważ dotyczy ona narządu ruchu. Tkanki budujące układ kostno-mięśniowo-stawowy są podatne na wszelkie formy bodźcowania zewnętrznego – dla przykładu mięsień osłabiony, poddany odpowiedniemu treningowi, potrafi uzyskać prawidłową siłę, natomiast tkanki miękkie otaczające stawy podczas ćwiczeń propriocepcji zyskują odpowiednią kontrolę stabilizacyjną.
Neurorehabilitacja skupia się na przewodnictwie nerwowym i połączeniach nerwowo-mięśniowych. To właśnie odziaływanie, na pełniący nadrzędną funkcję w organizmie człowieka układ nerwowy, jest fundamentem działań neurorehabilitacyjnych. Rozróżnia się podział układu nerwowego na:
- obwodowy układ nerwowy (OUN)
- centralny układ nerwowy (CUN)
W jakich schorzeniach stosuje się neurorehabilitację?
Neurorehabilitacja oparta na dowodach naukowych jest szeroko stosowana w przypadku schorzeń i urazów neurologicznych. Najczęstszymi pacjentami neurorehabilitacyjnymi są osoby po przebytym udarze mózgu, u których podczas incydentu udarowego doszło do zaburzenia czynności mózgu, w wyniku jego niedokrwienia. Więcej informacji o udarze mózgu i możliwych jego powikłaniach znajdziesz na stronie Fizjoplaner.
Oprócz tego neurorehabilitacja ma zastosowanie w przypadku chorób neurodegeneracyjnych, w mózgowym porażeniu dziecięcym lub po operacjach mózgu.
Na czym polega neurorehabilitacja oparta na dowodach naukowych?
Podstawą działania neurorehabilitacji opartej na dowodach naukowych jest zjawisko plastyczności mózgu. Polega ono na zdolności tkanki nerwowej do odtwarzania połączeń między poszczególnymi komórkami. Najczęściej dochodzi do utworzenia nowego szlaku nerwowego, w przypadku uszkodzeń mózgu (wynikających na przykład z udaru). Nowo powstałe drogi są w stanie przekazywać informację, czyli spełniać podstawą funkcję układu nerwowego, zupełnie innymi ścieżkami, niż zachodzi to w przypadku ludzi zdrowych.
Jest to cecha kompensacji nerwowej, którą mózg i centralny układ nerwowy wykorzystuje w celu ponownej nauki określonych funkcji.
Procesy plastyczności mózgu, czyli reorganizacji i tworzenia nowych ścieżek nerwowych, są możliwe tylko dzięki określonym działaniom, które stosują fizjoterapeuci specjalizujący się w dziedzinie neurologii.
Czynności i ćwiczenia wprowadzane do terapii i stosowane przez nich, obejmują między innymi przekraczanie linii środkowej ciała (co aktywizuje połączenie obu półkul mózgu), odtwarzanie utraconych w wyniku urazu lub schorzenia wzorców ruchowych i stymulowaniu odpowiednimi poleceniami odbudowy połączeń nerwowo-mięśniowych.
Jaka jest efektywność terapii neurorehabilitacyjnej?
Efektywność terapii neurorehabilitacyjnej jest w dużej mierze zależna od indywidualnego stanu pacjenta. Znaczenie ma zatem sprawność funkcjonalna sprzed urazu lub choroby – u osób aktywnych, które od lat stymulowały układ nerwowo-mięśniowy, powrót do optymalnej sprawności fizycznej następuje szybciej.
Nie bez znaczenia jest również wiek, gdyż ze względu na procesy starzenia organizmu możliwości kompensacyjne mózgu i intensywność zjawiska plastyczności są zdecydowanie mniejsze u pacjentów geriatrycznych, w porównaniu do osób przed 40 rokiem życia.
Ostatnim elementem, który wpływa na efektywność neurorehabilitacji jest poziom zaangażowania pacjenta w terapię. Ten rodzaj terapii, w większości polega na aktywnym udziale osoby rehabilitowanej w działania prowadzone podczas jej trwania, co oznacza że w przypadku osób w pełni zmotywowanych ostateczne rezultaty są bardziej zadowalające.
Nie ma zatem jednoznacznej odpowiedzi na pytanie, jak efektywna jest terapia neurorehabilitacyjna, ponieważ jest suma składowa wielu czynników. Również różnice osobnicze, mogą wpływać na jej skuteczność, lecz bez wątpienia są to niezwykle ważne działania, będące krokiem w kierunku odzyskania sprawności.
Mój przyjaciel niestety miała uraz neurologiczny. Bardzo pomogły mu neurorehabilitację.