System wartości, a szacunek

Z pewnością wiesz co to jest system wartości. Ale czy wiesz na jakich wartościach opierają się Twoje decyzje?
W artykule przeczytasz o tym czym jest system wartości, skąd się bierze, po co Ci to, oraz o równości czyli o szacunku.

Ćwiczenie 1 Co jest dla mnie ważne:

Poświęć 3 minuty i wypisz siedem rzeczy, które stanowią dla ciebie wartość.

Zrób to w zgodzie i prawdzie ze sobą.

Przykładowo: bliscy, zdrowie, wiara, pieniądze, podróże…

Czym są wartości?

Najprościej rzecz ujmując jest to coś dla mnie cennego, swego rodzaju skarb, którym dzielę się raczej z garstką osób. Moje, twoje, nasze działania, wysiłki fizyczne czy psychiczne są silnie związane z naszym wartościowaniem, z postawami, potrzebami i dążeniami.

W ciągu życia system wartości zmienia się niejednokrotnie. Dzieje się tak najczęściej w sytuacjach trudnych, kryzysowych, takich, które wymagają od nas zmiany sposobu myślenia, sposobu działania czy funkcjonowania. Wartości, które są mocno zakorzenione w człowieku najtrudniej jest odrzucić.

W tym miejscu warto wspomnieć, o pojęciu jakim jest „postawa”. Postawa to względnie stała tendencja do wartościowania konkretnego obiektu. Obiekt w tym miejscu rozumiany jest jako osoba, przedmiot, zdarzenie czy idea. Konstrukt postawy składa się z: emocji jakie kojarzone są z obiektem, przekonaniami na jego temat oraz zachowaniami jakich osoba dopuszcza się względem tego obiektu. Im bliższa jest nam dana postawa, im bardziej się z nią utożsamiasz, tym łatwiej będzie ci podejmować działania w jej obronie, a twoje zachowania będą spójne.

To jaki posiadamy system wartości jest kwestią indywidualną, budowaną na swój, wyjątkowy sposób.

Czym jest szacunek?

Szacunek to stosunek do osób lub rzeczy uważanych za wartościowe i godne uznania. Jako że człowiek jest, a przynajmniej powinien być wartością samą w sobie, to należy mu się szacunek z automatu. Nie chodzi tu o akceptację i dogadanie się w każdej kwestii (to w ogóle możliwe?). Kluczowe wydaje się zrozumienie lub dostrzeżenie faktu, że nie każdy musi się ze mną zgadzać, że ludzie mogą mieć inne zdanie. Chodzi tu, o poszanowanie czyjegoś zdania, potraktowanie rozmówcy na równym poziomie.

Szacunku powinniśmy być uczeni i uczyć już od najmłodszych lat. Wskazywać na godność człowieka i jego wartość. Może to w przyszłości zaoszczędzić młodym wielu przykrych sytuacji, z którymi spotkają się wchodząc w etap samodzielnej egzystencji.
Pochodzimy z różnych domów, środowisk, przeżyliśmy różne wydarzenia- to nie ma co się dziwić, że czujemy, myślimy postrzegamy świat w różny sposób. Oznacza to jedynie, że myślimy inaczej, a nie że jesteśmy gorsi czy lepsi.

Co się dzieje w sytuacjach, gdy nie potrafimy kogoś zrozumieć?

Pojawiają się emocje. Co dalej? Mniej lub bardziej świadomie uciekamy się do agresji (fizycznej, werbalnej, społecznej), różnych metod i sposobów manipulacji czy perswazji.

W szkole pod postacią bullyingu, w pracy w postaci mobbingu, w świecie wirtualnym w postaci cyberbullying. Jedno jest pewne, pojawiają się w nas przeróżne emocje. I dobrze, że są (o emocjach w innym artykule).

Pytanie jednak brzmi, czy znamy sposoby na radzenie sobie z nimi, na wyrażanie ich w sposób akceptowalny przez społeczeństwo, w kulturze w jakiej żyjemy?

Może warto się tym zainteresować i edukować już od najmłodszych lat. Jestem wdzięczny za ludzi, których spotkałem, za ludzi, którzy na ten temat mają ogromną wiedzę. Jeśli to czytacie to zapewne wiecie, że to o Was chodzi. Dziękuję serdecznie. Mam nadzieję, że i mi uda się zainspirować kogoś kto będzie chciał zgłębić tajniki tej przecież oczywistej wiedzy.

Wskazówka

Dzięki temu, że w różny sposób postrzegamy świat, że cenimy sobie różne rzeczy możemy się rozwijać. Wykorzystaj zaistniałą sytuację do poszerzania horyzontu swojego świata wewnętrznego, inspiruj się, podejmuj działania, konfrontuj swoje patrzenie na świat z patrzeniem innych ludzi.

Pamiętaj jednak, że na to w jaki sposób patrzymy na życie wpływa wiele czynników m.in. najbliższe środowisko – rodzina, znajomi, a także doświadczenie życiowe, o którym często wiemy tylko my sami. Bardzo rzadko jestem w stanie zrozumieć drugiego człowieka. Ale mam świadomość, że często ważniejsze niż zrozumienie i podsyłanie gotowych rozwiązań jest po prostu bycie. Doceń osobę za to co przeszedł i wpieraj w tym do czego aktualnie dąży.

Ćwiczenie 2 Ważne i ważniejsze:

Poświęć jeszcze 3 minuty i wyżej wymienione wartości ustaw w kolejności od 1 (najważniejszej) do 7 (mniej ważnej)

Co Ci mówi takie ułożenie?

Jeśli pierwszy raz robisz takie ćwiczenia to z pewnością będą one wymagające. W codzienności nie zastanawiamy się nad takimi rzeczami. Znajomość swoich wartości i badanie ich co jakiś czas może ci pomóc w odpowiedzi na pytania: dlaczego zachowuję się w taki sposób, dlaczego podejmuję takie decyzje, dlaczego zadaję się z takimi ludźmi, co mnie przyciąga a co odrzuca, dlaczego jednych lubię bardziej a innych mniej.

Warto wymieniać się poglądami, świadomie kształtować swoje zdanie. Za wymianą zdań dwóch dojrzałych emocjonalnie osób „płynie” (żabką) czysta wartość.

Dziękuję, że poświeciłeś kilka minut na przeczytanie tego tekstu. Wierzę, że chociaż jeden lub jedna z was spędziła ok. 360s zgłębiając wiedzę na temat własnego systemu wartości.

Pozdrawiam i życzę pięknego dnia 😊

Artykuł napisał:
Sebastian Popek – Psycholog, Trener.