Terapia psychoanalityczna przy zaburzeniach odżywiania

Terapia psychoanalityczna przy zaburzeniach odżywiania

Mdli mnie na samą myśl, o odwiedzinach matki. Jak zwykle, przywiezie te swoje kulinarne bestsellery i będzie krok po kroku opisywała sposób ich przygotowania. Będzie podtykała mi  pod nos, peklowane golonki i pieczone przepiórki, oczekując bym z zachwytem wygłaszała peany pochwalne na cześć jej talentu i anielskiej dobroci. Obrzydliwość!

Wpływ zaburzeń odżywiania na rozwój człowieka i jego psychikę

Moja pacjentka, czterdziestokilkuletnia kobieta, doświadczyła różnorodnych  zaburzeń odżywiania w przeciągu całego życia. Bywały okresy, gdy nadmiernie się objadała i  tyła, później zaś prowadziła mniej lub bardziej skuteczne, restrykcyjne diety odchudzające, jednakże w każdym etapie doświadczała przykrego stanu, jakim są mdłości. Ze zmienną aktywnością, od czasu do czasu, prowokowała wymioty.

Anna Freud w artykule The Concept of Developmental Lines, opisała dojrzewanie dziecka z punktu widzenia, między innymi, faz rozwoju psychoseksualnego.

Czym charakteryzuje się oralna faza rozwoju psychoseksualnego?

I tak, niemowlę jest w całkowitej emocjonalnej i fizycznej zależności od matki. Jest to pierwsza faza, rozpoczynająca się od urodzenia i trwająca do około pierwszego roku życia. Fazę tę nazywamy oralną. Wiąże się to ściśle z faktem, że jedyne czego dziecko potrzebuje, to bycie najedzonym oraz osiągnięcie błogiego stanu relaksu, który doprowadza do snu.

Faza oralna w życiu dziecka

Psychoanalitycy, często opisując fazę oralną nazywają ją fazą kanibalizmu. Znajduje to odzwierciedlenie w momencie karmienia dziecka, które ssie matczyną pierś. Ten stan rzeczy, pojawia się naszym codziennym słowniku, gdy mówimy…

  • Mam ochotę cię zjeść!
  • Jesteś w sam raz do schrupania!
  • Odnoszę wrażenie, że on pożera mnie wzrokiem!
  • Droga do serca mężczyzny , wiedzie przez żołądek.

Kiedy dziecko wzrasta , bada otaczający go świat poprzez zmysł smaku.

Objawia się to poprzez wkładanie do ust wszystkiego, co trafi w dłonie malucha. To właśnie na języku, znajdują się receptory reagujące na kwaśne, gorzkie, czy też słodkie. Tak też w życiu doświadczamy słodkich przyjemności, gorzkich żalów, czy kwaśnej miny w trudnej sytuacji.

Inną formą oralno – libidialnych zawirowań w życiu człowieka będzie ssanie kciuka w przypadku niezaspokojenia potrzeb dziecka, związanych z krótszym bądź dłuższym brakiem rodzica. 

Psychoanaliza wyjaśnia, że ludzie obgryzający swoje paznokcie poszukują podobnego poczucia, jakie mają niemowlęta podczas karmienia piersią. Ogólnie rzecz biorąc, obgryzanie paznokci, to nawyk będący jednym ze sposobów zapewnienia sobie poczucia bezpieczeństwa i ochrony.

Niemniej jednak, będzie postrzegane to jako przejaw agresji oralnej, skierowanej przeciwko sobie i forma sprzeczności, polegająca na poszukiwaniu stabilizacji, przy jednoczesnym pozbawianiu się obron.

Oralność w dorosłym życiu

Oralność w dorosłym życiu, kojarzy się zachłannością, z ciągłym wysuwaniem nowych żądań, z brakiem cierpliwości, z niepokojem emocjonalnym i ruchowym, ale także tzw. “zjadliwym” poczuciem humoru, ciętym językiem czy sarkazmem.

Tak też było w przypadku bohaterki tego artykułu.

Kobieta z zaburzeniami odzywiania na psychoterapii
Źródło: Pexels.com

Z jednej strony wyszła z domu rodzinnego z poczuciem niezaspokojonego głodu bliskości, czułości, atencji… Przez lata wypominała matce brak czasu i skupianie się na jedynie potrzebach często zmieniających się partnerów. Z drugiej zaś strony, nie potrafiła przyjąć od swej rodzicielki żadnej formy zadośćuczynienia jej żądaniom, nie potrafiła też sama zadbać o własne potrzeby, nieustannie czyniąc zamachy na własne ciało poprzez, naprzemienne okresy,  to obżarstwa, to głodu.

Aktualnie pacjentka pozostaje w procesie psychoanalitycznym. Pojmuje czym są zaburzenia odżywiania. Rozumie, że mdłości i wymioty w języku nieświadomości oznaczają, iż w życiu funkcjonuje  coś od czego człowiek pragnie się uwolnić. Wie, że jest to przemożna chęć pozbycia się czegoś, co trudne do przełknięcia lub strawienia…

Artykuł napisała:
ELŻBIETA BULIK – PSYCHOLOG, PSYCHOTERAPEUTA

 

Dodaj komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *

Witryna wykorzystuje Akismet, aby ograniczyć spam. Dowiedz się więcej jak przetwarzane są dane komentarzy.