Niejednokrotnie, robimy bardzo wiele rzeczy, tylko i wyłacznie po to, aby przypodobać się osobom z naszego otoczenia. Dlaczego tak jest?
Usiądź i przeanalizuj swoich bliższych i dalszych znajomych. Jestem przekonana, że zawsze znajdziesz osoby, które są bardziej lub mniej dominujące bądź też ustępliwe. Osoby o silniejszym charakterze, mają tendencje do wyznaczania zasad komunikacji nie tylko w grupie, ale także w sytuacjach w cztery oczy.
Nie zdając sobie z tego sprawy, osoby o bardziej podatnej osobowości, akceptują „normę porozumiewania się” i świadomie lub nie – starają się jej odpowiadać. Często może to dotyczyć nie tylko komunikacji.
Czy to tylko toksyczne relacje czy po prostu taki charakter?
Jedno lub drugie, a może być i jedno i drugie. Osoby uległe mają dosyć wysoko rozwinięty czynnik ugodowości w porównaniu z pozostałymi (według Pięcio-czynnikowego modelu osobowość autorstwa Paula Costy i Roberta McCrae’a obejmujący pięć czynników osobowości: neurotyczność, ekstrawersję, otwartość na doświadczenie, ugodowość i sumienność).
To znaczy, że takie osoby są bardzo czujne względem potrzeb ludzi, co dosyć mocno i często przejawia się altruistycznie. W celu uzyskania akceptacji ze strony swojego otoczenia, dosyć typowym jest:
dobrowolne ponoszenie kosztów przez jednostkę na rzecz innych;
brak odmawiania wykonania jakiejkolwiek prośby lub usługi;
chęć unikania jakichkolwiek niezgodności lub konfliktów własnym kosztem;
zbytnie przejmowanie się tym co pomyślą inni…
Źródło: Pexels.com
Reakcje tego typu są czymś bardzo naturalnym dla ludzi uległych. I wiedząc, że osoby o takim charakterze na pewno nie odmówią, istnieje duże prawdopodobieństwo, że ludzie dominujący będą chcieli je wykorzystać.
Wykonanie prośby lub zrobienie czegoś za kogoś jeden raz – nie jest przestępstwem, aczkolwiek jeśli sytuacja powtarza się kilkukrotnie – warto na to zwrócić uwagę.
Gdy już trafimy w koło manipulacyjne, bardzo trudno się z niego wyrwać. W zależności od sytuacji oraz tego, z jakim rodzajem osób mamy styczność, istnieje prawdopodobieństwo trafienia w toksyczne relacje.
Jak rozpoznać manipulację?
Motywy manipulatorów są różne, aczkolwiek większość z nich można sprowadzić do potrzeby zysku czy chęci przejęcia kontroli. Poniżej opisuje kilka rodzai manipulacji.
Ciągłe kłamstwo – nałogowość w mówieniu nieprawdy lub niedomówienia, jest jedną z najpotężniejszych technik wywierania wpływu na ludzi. Dla wzmocnienia efektu, kłamstwo może być połączone z innymi manipulacyjnymi zachowaniami.
Umniejszenie – przekonanie ze strony manipulatora, że zachowanie jego jest nieszkodliwe: „Przecież to tylko żart…”. O ile osoba jest dobrym manipulatorem, razem z umniejszaniem i poniżaniem może używać także wzbudzania oraz przypisywania częściowego/całkowitego poczucia winy ofierze zdarzenia. Motywem jest narzucenie swego dominującego sposobu myślenia oraz oskarżanie osób bardziej uległych za ich wybory życiowe.
Udawanie ofiary lub bycia niewinnym – przykładem są manipulacje spojrzeniem, tonem głosu, ostrym sarkazmem czy wymownym milczeniem; wzbudzanie żalu nad sobą, litości lub wymuszenie współczucia przez innych osób. Próby spowodowania wątpliwości lub strachu u ofiary, w intencji zmuszenia jej do ustąpienia i ulegnięcia osoby dominującej.
Wszystkie wyżej wspomniane rodzaje manipulacji to tylko część ogółu zachowań manipulacyjnych, których można się spodziewać z różnych źródeł: od rodziny, znajomych, towarzyszy z pracy lub obcych osób. Będąc trochę bardziej świadomym reali, w którym momencie możemy poddać się wpływom manipulatorów, można zapobiec wielu przykrym sytuacjom.
Jeśli jesteś świadomy, że tkwisz w relacjach toksycznych, z kimś ze swojego otoczenia lub jesteś pod wpływem manipulującej osoby, warto to przemyśleć i zdecydować czy powinniśmy poświęcać się temu komuś w 100% lub przynajmniej przeanalizować, co my zyskujemy będąc w tej relacji. Wyrwanie się spod wpływu osób dominujących jest trudne, ponieważ im bardziej będziemy się oddalać i stawiać swoje granice, tym mocniejsze ciśnienie będzie wywierane na nas ze strony manipulantów.
Przeanalizuj i zobacz w jakich relacjach jesteś z taką osobą. Jeśli wpływ jest bardzo mocny, najlepszym rozwiązaniem jest zmiana otoczenia, aczkolwiek wiem, że nie zawsze to jest możliwe. W takim przypadku, jeśli prośby czy zachowania są typowe i powtarzalne – postaraj się nie dawać nabierać na nie. Uszanuj swój czas i energie, a jak to nie działa – pomyśl o swoim układzie nerwowym 🙂
Nie każdy może być osobą dominującą, ale każdy może stawiać swoje własne granice i nie pozwalać na przekroczenie ich przez innych. Bądź świadomy! Wierze w Ciebie!
