Współuzależnienie w związku – na czym polega i czy można je leczyć?

Bycie w związku z osobą uzależnioną to dla wielu osób prawdziwy koszmar. Niezależnie od tego czy w grę wchodzi alkohol, narkotyki, hazard czy seks, nie tylko osoba w szponach nałogu musi żyć z jego konsekwencjami. Specjaliści od psychologii już wiele lat temu stworzyli termin współuzależnienia, który opisuje proces, w którym znajdują się osoby będące w relacji z nałogowcem. Podpowiadamy, czym jest współuzależnienie, co świadczy o jego obecności w naszym życiu oraz w jaki sposób można sobie z nim radzić.

Czym jest współuzależnienie w związku? 

W relacji, w której jedna osoba uzależniona jest – na przykład od alkoholu – tak naprawdę z nałogiem zmagają się oboje partnerzy. Dlaczego tak się dzieje? Ponieważ nawet osoba, która na co dzień nie ma kontaktu z uzależniającymi substancjami, także cierpi z ich powodu. Współuzależnienie definiuje się jako psychiczne uzależnienie się od drugiej osoby i jej problemów. Chociaż partnerka alkoholika nie jest uzależniona od substancji, nałóg drugiej osoby całkowicie definiuje jej życie. W całości jest ono podporządkowane temu, w jakim humorze wróci do domu partner, czy w najbliższym czasie wpadnie w ciąg, czy może będzie miał przerwę w piciu. Wszystkie te kwestie wpływają nie tylko na samopoczucie, ale także na osobowość tej drugiej osoby.

Jakie kryteria spełnia osoba współuzależniona? 

Według psychiatrów Franka Minirta i Paula Meiera oraz psychologa Roberta Hemfelta z kliniki chorób psychicznych Minirth-Meier w Dallas w stanie Teksas, aby można było mówić o współuzależnieniu, dotknięta nim osoba powinna wpisywać się w kilka określonych kryteriów.

Spośród nich wymienić można między innymi:

• bycie dręczoną przez nałogi partnera,
• poczucie zależności od drugiej osoby,
• skłonność do popadania w skrajności,
• przejmujące poczucie pustki,
• przekonanie, że szczęście zależy od innych osób,
• tendencje do zaprzeczania i wyparcia,
• bardzo niskie poczucie własnej wartości.

Jeżeli pozostajemy w związku z osobą uzależnioną i zaczynamy spostrzegać u siebie którąś z poniższych cech, bardzo możliwe, że w naszym przypadku pojawił się problem współuzależnienia. Jest to bardzo ważna przesłanka do tego, aby zacząć szukać pomocy, niezależnie od tego czy ta druga osoba również jest na nią gotowa.

Jakie są czynniki wpływające na współuzależnienie? 

Warto zdawać sobie sprawę z tego, że współuzależnienie nie jest problemem, który pojawi się w naszym życiu nagle. Najczęściej jest to proces, który rozwija się przez długi czas, nawet przez wiele lat. Wynika on głównie z faktu bardzo głębokiego przywiązania do osoby, która pogrążą się w nałogu.

Będąc w związku z osobą uzależnioną bardzo często całe nasze życie „naginamy” do rytmu, który dyktuje nam nałóg. Jednocześnie staramy się wspierać i odczuwamy lęk. Nie możemy działać we własnym zakresie, ponieważ definiują nas nastroje i zachowania drugiej osoby. Bardzo często jednocześnie staramy się sprawiać wrażenie, że wszystko idzie idealnie, a w naszym domu absolutnie nie dzieje się nic złego. To wszystko bardzo niszczy psychikę i zaczyna ciążyć na całym naszym życiu.

Czy współuzależnienie można leczyć?

Jeżeli zauważymy u siebie syndromy współuzależnienia warto zacząć działać. Pierwszym krokiem powinno być zapisanie się na terapię dla osób współuzależnionych. W tym momencie powinniśmy działać niezależnie od stanu czy nastroju partnera, ponieważ to nasze życie jest w tym momencie niszczone przez nałóg i tylko my mamy wpływ na to, jak sobie z tym poradzimy. Terapia współuzależnienia nie jest łatwa, wymaga od uczestników bardzo dużej konsekwencji i chęci wyjścia z problemu. Jej przejście pozwala wypracować sobie mechanizmy radzenia sobie w codziennych sytuacjach oraz pomaga zdecydować co dalej z naszym związkiem.

Artykuł napisała:
Magdalena Polena – copywriterka, dziennikarka, freelancerka.
Na co dzień kolekcjonuje niepotrzebne fakty i wychowuje trzy koty.

Źródło:

• Morgan Jr., JP (1991). „What is codependency?”. J Clin Psychol. 47 (5): 720–9, Lancer, Darlene (2014). Conquering Shame and Codependency: 8 Steps to Freeing the True You. Minnesota: Hazelden. pp. 63–65.