Niska samoocena i brak samoakceptacji to ogromny problem, skutecznie hamujący potencjał, jaki w nas drzemie. Brak pewności siebie i niskie poczucie własnej wartości jest zauważalne już na pierwszy rzut oka. Zawstydzenie, skrępowanie, smutek, nieustanne dokonywanie niekorzystnych dla siebie porównań w stosunku do osób, które są pod jakimś względem lepsze to nieprzyjemne objawy tego, że zwyczajnie nie akceptujemy i nie lubimy siebie. Sprawdźmy, skąd bierze się zaniżona samoocena i jak wpłynąć na lepsze postrzeganie siebie.
Czym jest samoocena?
Samoocena jest jednym z czynników wpływających na poczucie własnej wartości. Jak sama nazwa wskazuje, jest ocenianiem siebie pod różnymi względami. Ocena samego siebie pod kątem swoich zalet, wad, czy predyspozycji jest czymś naturalnym. Jeśli jednak nie jest „subiektywną oceną powstającą na bazie dokonania bilansu osobistych sukcesów i porażek”, jak to ujął William James, jeden z prekursorów pojęć związanych z psychologią, to mamy problem.
Niska samoocena objawy
Niskie poczucie własnej wartości, wynikające z zaburzonej samooceny potrafi podciąć skrzydła, stłumić zdolność do rozwoju osobistego i zabić w nas śmiałość i przebojowość.
Do najczęściej spotykanych objawów niskiej samooceny zaliczamy:
pesymizm,
brak zdolności do radzenia sobie z krytyką,
chroniczny smutek,
poczucie zawstydzenia,
trudność w podejmowaniu decyzji,
brak wiary w siebie,
nadmierna samokrytyka i zawyżone wymagania względem siebie,
uczucie bezwartościowości,
nieufność wobec innych,
nadwrażliwość na opinie innych,
trudność w budowaniu więzi,
poczucie winy i niekompetencji.
Przyczyny zaniżonego poczucia własnej wartości
Przyjmuje się, że źródło niskiej samooceny najczęściej leży w dzieciństwie. Sposób traktowania nas przez rodziców, rodzinę i przyjaciół jest tu kluczowy. Proces kształtowania wizerunku samego siebie jest niezwykle złożony, jednak jeśli czuliśmy się dowartościowani, zrozumiani i szanowani jako dzieci, własna samoocena w dorosłym życiu z reguły jest prawidłowa.
Niska samoocena może również wynikać ze zbyt słabego poznania siebie i swoich możliwości. Innym powodem mogą być zbyt krytyczne standardy oceny narzucone przez samego siebie, podparte niepowodzeniami w dostosowaniu się do konwenansów grup rówieśniczych, rodziców, czy też przełożonych w pracy.
Jak sobie pomóc?
Źródło: Pexels.com
„Najważniejsze i najcenniejsze co mam, to przyjaźń do samej siebie”. Te niezwykle ważne słowa wypowiedziała Beata Pawlikowska, znana współczesna pisarka i podróżniczka. To swoiste sedno całego problemu, ponieważ zaniżona samoocena po prostu nie pozwala nam lubić siebie.
Praca nad poprawą swojej samooceny i zwiększeniem poczucia własnej wartości nie przyniesie natychmiastowych efektów, gdyż jest to wykonywanie małych kroków wsparte konsekwencją działania. Aby zacząć doceniać siebie, należy wykazać się zdrowym egoizmem i zacząć dbać o to, aby polubić siebie i spojrzeć na swoje zachowania mniej krytycznym okiem. Niską samoocenę można wyleczyć na terapii, jednak warto najpierw spróbować samodzielnie uporać się z tym problemem.
Zacznijmy od oddzielenia emocji od myślenia, zwiększając tym samym wpływ na swój nastrój. Kolejnym krokiem jest zaprzestanie unikania wyzwań z obawy przed porażką. Podejmujmy wyzwania, mierzmy się ze swoimi lękami, a okaże się, że nasze poczucie własnej wartości poszybuje w górę wraz z każdym odniesionym, nawet niewielkim sukcesem. Podnieść swoją samoocenę możemy również poprzez autoprezentację swojej osoby. Smutek i brak pewności siebie wymalowane na twarzy zamienione w kontrolowany uśmiech i otwartość szybko przyniosą zamierzone efekty. Sprawianie sobie małych przyjemności, docenianie sukcesów, urwanie kontaktów osobami, które pogłębiają stan niskiej samooceny, nieustanne poznawanie swoich dobrych stron to kolejne sposoby na polubienie siebie. Dobrym pomysłem jest wykonywanie ćwiczeń pozwalających na lepsze poznanie siebie dostępnych bezpłatnie w internecie.
